Koffie verbouwen in een agroforestry systeem is absoluut een goed plan. Het vermindert namelijk de negatieve ecologische effecten van koffieproductie én verbetert tegelijkertijd de biodiversiteit en koffie-opbrengst. Bon Bagay legt er continue de focus op bij de aanleg van de koffie en cacao plantages in Haiti.
De toepassing van bomen en struiken in de landbouw heet agroforestry. Deze vorm van landbouw bevat verschillende soorten meerjarige planten, zoals fruit- en notenbomen en fruitstruiken. De diversiteit aan soorten maakt het landbouwsysteem weerbaar tegen extreem weer, plagen en ziektes.
“Koffieplanten zijn gevoelig voor temperatuurschommelingen, maar berekeningen laten zien dat schaduwbomen 75 procent van het huidige koffiegebied kunnen veiligstellen.”
Felix Bianchi, onderzoeker Wageningen University
Koffievelden bestaan nu vaak uit planten van één soort: een monocultuur. Door extreem weer en plagen kan gemakkelijk de hele oogst mislukken. Maar een veld met koffieplanten afgewisseld met verschillende soorten bomen, zorgt voor verkoeling en beschermt de koffieplanten tegen hevige regenval, blijkt uit het onderzoek.
Een voedselbossysteem laat zien dat je een productief landbouwsysteem kunt hebben, zonder dat monocultuur en ontbossing nodig zijn. De doordachte aanplant van verschillende plantsoorten door elkaar creëert een microklimaat dat schokken van de klimaatverandering beter kan opvangen, de biodiversiteit vergroot, een hogere productie oplevert en de economische stabiliteit vergroot door consistente koffiekwaliteit alsmede de productie van andere gewassen, zoals cacao en mango’s.
In Haiti wordt een oppervlakte van X ha aangeplant met zaailingen, de planten en bomen die het voedselbos zullen vormen. Deze zaailingen zijn aangeplant tussen de bestaande koffieplanten. Ook zijn er meerdere nieuwe gewassen opgenomen in het koffie productiesysteem.
“Meer vogels en insecten zorgen voor natuurlijke plaagbestrijding, zodat je minder bestrijdingsmiddelen hoeft te gebruiken”
Felix Bianchi, onderzoeker universiteit van Viçosa
“Bijkomend voordeel is dat het de biodiversiteit vergroot”, zegt Bianchi. “Meer vogels en insecten zorgen voor natuurlijke plaagbestrijding, zodat je minder bestrijdingsmiddelen hoeft te gebruiken”.
“Maar er zijn nog meer voordelen”, zegt Felipe Villela vanuit Brazilië aan de telefoon. Hij is agroforestry-expert en oprichter van ReNature Foundation. Met agroforestry houd je meer water vast op het land omdat de bodem verbetert. De planten en de bodem slaan per hectare gemiddeld drie keer zoveel CO2 op als een stuk grond met maar één gewas.
Volgens Villela kan een agroforestry-boer de oogst verdubbelen in zes tot acht jaar omdat de hoeveelheid en de kwaliteit van de koffiebonen stijgt. Daarnaast stijgt het inkomen door de verkoop van de producten die de bomen leveren, zoals bananen, mahoniehout en macademianoten. Nog een voordeel: “Agroforestry voor koffieteelt kan op grote schaal worden toegepast”.